Pilotproject Energiepolder

In de polder bij Klaaswaal en Numansdorp worden de mogelijkheden onderzocht voor het opzetten van een gezamenlijk, lokaal energiesysteem. In dit pilotproject (een proef) met de naam ‘Energiepolder’ onderzoeken we met (agrarische) ondernemers, (maatschappelijke) organisaties, inwoners en gemeente of we binnen dezelfde middenspanningsnetten van Stedin duurzame elektriciteit kunnen opwekken, delen, opslaan en omzetten naar bijvoorbeeld een andere energiebron. Als het opzetten van een Energiepolder succesvol is, dan is het de bedoeling dat er meer Energiepolders in de Hoeksche Waard en de regio komen.

In de Hoeksche Waard werken we toe naar een energieneutraal eiland in 2040. We wekken in de Hoeksche Waard dan net zoveel duurzame energie op als we gebruiken. (Agrarische) ondernemers spelen een belangrijke rol in deze overgang naar duurzame energie (energietransitie). Veel ondernemers wekken al duurzame elektriciteit op met zonnepanelen op het dak of denken bijvoorbeeld na over het opslaan van energie. Agrarische ondernemers hebben daarbij ook behoefte om windenergie op te wekken met een eigen kleine of middelgrote windmolen of zelf opgewekte zonne- of windenergie om te zetten in waterstof. En ook inwoners en maatschappelijke organisaties wekken vaak al elektriciteit op met zonnepanelen op het dak.

De elektriciteit die opgewekt wordt, wordt niet altijd meteen ter plaatse gebruikt. De elektriciteit wordt dan teruggeleverd aan het elektriciteitsnet. En dat kan op dit moment niet altijd meer in de Hoeksche Waard: (nieuwe) grootverbruikers kunnen namelijk sinds februari geen nieuwe hoeveelheden elektriciteit aan het net terugleveren. Er is op sommige momenten op de dag te weinig ruimte op het elektriciteitsnet om deze extra teruggeleverde elektriciteit te vervoeren. Er ontstaat dan ‘file’ op het net; dat heet netcongestie. De kans op stroomuitval wordt dan groter. Daarbij wordt de vergoeding voor het terugleveren van elektriciteit aan het elektriciteitsnet ook steeds minder. 

Een gezamenlijk, lokaal energiesysteem kan veel voordelen bieden: in de eerste plaats voor (agrarische) bedrijven en mogelijk later ook voor (maatschappelijke) organisaties en inwoners, namelijk:

  • zelf de benodigde energie duurzaam op te wekken en niet afhankelijk te zijn van externe energiebronnen en factoren;
  • opwek en verbruik van energie zoveel mogelijk lokaal en direct met elkaar in balans te brengen en het elektriciteitsnet optimaal te gebruiken (netcongestie verminderen/voorkomen);
  • overtollige energie te leveren aan de omgeving (of af te nemen) en daarmee inkomsten te versterken (of op energiekosten te besparen);
  • efficiënter met energie en investeringen om te gaan en hierdoor op kosten te besparen;
  • gezamenlijk kennis te delen, te investeren en innoveren in duurzame oplossingen.

Het pilotproject loopt tot en met 31 juli 2025. In deze periode onderzoeken we of het opzetten van een gezamenlijk, lokaal energiesysteem in de polder bij Klaaswaal en Numansdorp haalbaar is. En of het idee van een ‘Energiepolder’ ook op andere plekken mogelijk is. Aan het einde van de projectperiode willen we het volgende resultaat hebben:

  • een plan hoe de Energiepolder eruit komt te zien (ontwerpplan);
  • hoe we de Energiepolder kunnen ontwikkelen (realisatieroute);
  • of dit financieel haalbaar en interessant is voor deelnemende bedrijven (business cases).

Blijkt een Energiepolder kansrijk en is er voldoende interesse en draagvlak van betrokken partijen, dan krijgt het pilotproject een vervolg. In het vervolg werken we samen toe naar een Energiepolder waarbij energie kan worden opgewekt, gedeeld, opgeslagen en omgezet vanuit een op te zetten energiecoöperatie. Op hoofdlijnen ziet het proces er als volgt uit:

Voorbereiding

  • Startbijeenkomst agrarisch ondernemers

Op maandag 8 juli  heeft een startbijeenkomst plaatsgevonden met de agrarische ondernemers en een aantal niet-agrarische ondernemers die hun bedrijf (midden) in de proefpolder hebben liggen. De ondernemers zijn geïnformeerd over het pilotproject en uitgenodigd om deel te nemen aan het project door een vrijblijvende en kosteloze Energiescan af te laten nemen. Met een Energiescan deelt een bedrijf zijn huidige energieverbruik, -opwek en toekomstplannen. Het bedrijf krijgt hierdoor inzicht in en advies over mogelijke (toekomstige) energieproblemen en oplossingen. De Energiescans van al de deelnemende bedrijven worden anoniem naast elkaar gelegd en geanalyseerd. Hieruit komt een beeld of een Energiepolder kansen biedt voor de toekomst van de ondernemers in dit projectgebied.

  • Bijeenkomst voor ondernemers en bedrijven

Op maandag 11 november vond er een informatieavond plaats voor ondernemers en bedrijven van de bedrijventerreinen Klaaswaal en Numansdorp én voor bedrijven, die gevestigd zijn in het projectgebied. Zij werden geïnformeerd over het pilotproject en wat de mogelijkheden en voordelen kunnen zijn voor hun bedrijf. Met verschillende (agrarisch) ondernemers gevestigd in het projectgebied en een aantal ondernemers van de bedrijventerreinen zijn er eerste gesprekken gevoerd over de huidige en toekomstige energiebehoeften. Op basis van deze gesprekken werden de voorlopige bevindingen gepresenteerd over waarom het opzetten van een gezamenlijk lokaal energiesysteem interessant kan zijn.

  • Analyse energieverbruik inwoners uit projectgebied

De gegevens over het energieverbruik en de energieopwek door inwoners die in de proefpolder wonen, worden in kaart gebracht vanuit openbare data.

Ontwerp van de Energiepolder

  • Samen ontwerpen van de Energiepolder

Blijkt uit de voorbereidende onderzoeken dat er kansen zijn voor een gezamenlijk, lokaal energiesysteem, dan werken we met elkaar aan een ontwerp voor de Energiepolder. Hierbij worden naast (agrarische) ondernemers, ook inwoners uit het projectgebied, (maatschappelijke) organisaties en andere belangstellenden betrokken. Het samen energie delen, opwekken en opslaan kan voor alle betrokkenen uit het projectgebied (financieel) interessant zijn.

Ook worden de route naar een Energiepolder en de financiële haalbaarheid uitgewerkt

Het pilotproject Energiepolder wordt uitgevoerd door LTO Noord in samenwerking met LTO Noord afdeling De Hoeksche Waard, gemeente Hoeksche Waard, Stedin, Wageningen University & Research (WUR) en Stichting Energieke Regio. Het is 1 van de acties uit het uitvoeringsprogramma ‘Hoeksche Waard richting energieneutraal’ en staat ook in het Hoofdlijnenakkoord 2022-2026 van de gemeente. Het pilotproject wordt betaald vanuit Regio Deal Zuid-Hollandse Eilanden en door gemeente Hoeksche Waard.

Heeft u vragen over het pilotproject Energiepolder? Neem dan contact op met de projectleider van de gemeente, José Houtman. U kunt haar bereiken via telefoonnummer 088 – 647 36 47 of via e-mail jose.houtman@gemeentehw.nl. U kunt ook contact opnemen met de projectleider vanuit LTO Noord, Jasper Sweere. U kunt hem bereiken via e-mail jsweere@ltonoord.nl.

Wilt u op de hoogte worden gehouden van gemeentelijk nieuws dat interessant is voor ondernemers? Meld u dan aan voor onze digitale nieuwsbrief Ondernemersupdate.