Ontwikkelingen rondom chemiebedrijf Chemours

Het bedrijf Chemours in Dordrecht, voorheen DuPont, is veel in het nieuws. Het bedrijf maakt onder andere Teflon. Bekend van koekenpannen en bijvoorbeeld materialen die worden gebruikt voor de waterafstotende laag op regenjassen. Bij het maken van deze producten heeft het bedrijf jarenlang de stof PFOA gebruikt en uitgestoten.

Sinds 2012 produceert Chemours PFOA niet meer. Deze stof is vervangen door GenX-techniek. Ook over die stoffen is discussie ontstaan. Beide stoffen behoren tot de groep PFAS. PFAS komen van nature niet voor in het milieu, maar worden uitgestoten en geloosd door fabrieken tijdens het productieproces. Via de lucht en het afvalwater verspreiden PFAS zich naar de bodem en het oppervlaktewater. PFAS breken slecht af en blijven daardoor bijna oneindig in het milieu aanwezig. Ze worden daarom ook wel ‘forever chemicals’ genoemd.  De inzichten in dit soort stoffen ontwikkelen zich. Er wordt steeds meer bekend over de mogelijke effecten op het milieu en de gezondheid in de directe omgeving van de fabriek. Hier is en wordt nog steeds uitgebreid onderzoek naar gedaan.

Televisieprogramma Zembla heeft net voor de zomer van 2023 een vervolg gemaakt op de uitzending ‘De PFAS-doofpot’ over DuPont/Chemours. Hier komt ook het oostelijk deel van de Hoeksche Waard in beeld. Na verschillende soorten onderzoeken weten we dat er op dit moment geen directe risico’s zijn voor de volksgezondheid in de Hoeksche Waard.

Zwemwater

In augustus 2024 heeft de provincie Zuid-Holland heeft het negatieve zwemadvies voor de zwemplas Merwelanden vlakbij Dordrecht ingetrokken. Het water voldoet nu ruim aan de zwemwaternorm. In juli 2023 was al bekendgemaakt door het RIVM dat bij de officiële zwemlocaties Binnenmaas in Mijnsheerenland en Westmaas de berekende hoeveelheid PFAS niet schadelijk is voor de gezondheid van zwemmers.

Moestuinonderzoek

Er is in 2022 onderzoek gedaan naar 22 moestuinen in de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden en naar 2 moestuinen in de Hoeksche Waard. De tuinen in de vier gemeenten zijn zo uitgekozen, omdat zij op verschillende afstanden liggen van de fabriek. Zo wordt gemeten of de afstand vanaf de fabriek invloed heeft op de PFOA en GenX in het gewas. Daarnaast zijn het grote tuinen, zodat de onderzoekers genoeg monsters konden nemen van verschillende soorten groenten en fruit. De 2 tuinen in de Hoeksche Waard liggen ver van de fabriek en niet in de windrichting. Daarom zijn deze tuinen als vergelijking gebruikt. We noemen dat ook wel ‘referentietuinen’. De uitstoot vanuit de fabriek in Dordrecht heeft conform onze verwachting geen invloed op de onderzochte moestuinen in de Hoeksche Waard.

Eierenonderzoek

De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden hebben in november opdracht gegeven tot een onderzoek naar eieren, omdat ze willen weten of het voor bewoners veilig is eieren te eten uit de omgeving van de Chemours fabriek. De verwachting was dat de resultaten in de zomer van 2024 bekend zouden zijn. Gemeente Hoeksche Waard doet mee met dit onderzoek als referentiegemeente. Op 21 december 2023 is uit een eerste analyse gebleken dat ruim driekwart van de geteste eieren van hobbykippen in de regio Zuid-Holland Zuid (waar Hoeksche Waard ook onder valt) te hoge gehaltes aan verschillende soorten PFAS bevatten. Lees het nieuwsbericht ‘Advies RIVM en GGD ZHZ: eet geen eieren van hobbykippen’. 

Op 4 april 2024 is een aanvullend nieuwsbericht gepubliceerd over het onderzoek naar eieren. Het advies blijft hetzelfde: eet geen eieren van hobbykippen. Lees alle informatie in het nieuwsbericht ‘Advies geen eieren eten van hobbykip blijft van kracht‘. 

Op 7 oktober 2024 is een aanvullend nieuwsbericht gepubliceerd over het onderzoek naar eieren. Het onderzoek heeft aangetoond dat PFAS via het eten van wormen in de eieren van kippen komt en zo de ecologische voedselketen binnendringt. Daarom blijft het advies nog steeds van kracht: eet geen eieren van hobbykippen. Meer informatie leest u in het nieuwsbericht ‘Regenwormen oorzaak hoge concentraties PFAS in eieren hobbykippen Zuid-Holland Zuid’.

Aanvullende metingen oostelijke flank Hoeksche Waard

In de oostelijke flank van de Hoeksche Waard zijn bij eerdere bodemonderzoeken een tweetal licht verhoogde concentraties PFAS gemeten. Daarom is voor de zekerheid opdracht gegeven aan OZHZ om meer monsters te nemen in dit gebied.

Voor gemeente Hoeksche Waard staat de gezondheid van onze inwoners voorop. Stoffen als PFAS horen niet in het milieu thuis. We werken regionaal samen om vervuilers aan te pakken en de uitstoot van schadelijke PFAS stoffen zoveel mogelijk tegen te gaan. In gemeente Hoeksche Waard zijn geen bronnen van PFAS bekend.

  • De GGD geeft aan dat er geen acute risico’s voor de gezondheid van de inwoners van de Hoeksche Waard zijn.
  • Voor advies over het eten van zelf gevangen vis verwijst de GGD naar de website van het Voedingscentrum. Het wordt afgeraden om veel zelf gevangen zoetwatervis uit Nederlandse wateren te eten. Dit geldt dus ook voor vis gevangen in de Hoeksche Waard.
  • Aan de oostkant van de Hoeksche Waard zijn bij eerdere bodemonderzoeken op een tweetal punten licht verhoogde concentraties PFAS geconstateerd. Het advies van de GGD en de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid is dat inwoners in dit gebied fruit en groenten uit eigen tuin kunnen eten. Alleen niet het hele jaar door. Wissel ook af met groenten en fruit uit de supermarkt.

We werken veel samen met andere gemeenten en overheidsinstanties en er is ondertussen al veel informatie verschenen.

Hieronder staan relevante links met informatie.

Heeft u vragen? Stel uw vraag via e-mail info@gemeentehw.nl of bel naar telefoonnummer 14 0186 of 088 – 647 36 47.

Zie ook